Đảo châu báu Madagascar được xem là có nguồn tài nguyên đá quý chưa được khai thác phong phú nhất trên thế giới. 90% diện tích đất Madagascar có trữ lượng đá quý.
Madagascar được ước tính có trữ lượng Sapphire lớn nhất thế giới, là nguồn cung cấp Ruby quan trọng cho ngành trang sức toàn cầu.
Những mỏ Sapphire và Ruby mới được tìm thấy đã tạo ra những cơn sốt săn tìm đá quý trên đảo.
Nhiều loại đá quý đã được phát hiện ở Madagascar Ruby, Sapphire,Tourmaline, Aquamarine, Emerald, Garnet, Chrysoberyl, Alexandrite, Topaz, Andalusite, Apatit, Kyanite, Zircon, Amethyst và Citrine.
Giới thiệu về Madagascar
Madagascar có tỷ lệ đa dạng sinh học cao thứ ba trên Trái đất (sau Brazil và Indonesia).
- Hòn đảo có diện tích cỡ bang California, Hoa Kỳ chỉ chiếm 0,4% tổng diện tích trái đất, nhưng các loài động thực vật trên đảo chiếm khoảng 4% tổng hiện hữu trên trái đất.
- 80% các loài động thực vật của Madagascar là loài đặc hữu, có nghĩa là chúng không được tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác trên trái đất.
- Có 300 loài bò sát và 300 loài lưỡng cư trên đảo, 99% trong số chúng không được tìm thấy ở đâu khác trên Trái đất.
- Tắc kè hoa: 62 loài.
- Cùng với Quần đảo Comoro gần đó, Madagascar là nơi duy nhất trên Hành tinh có loài vượn cáo hoang dã — có đầy đủ 113 loài.
- Với diện tích chỉ khoảng 1,9% diện tích Châu Phi, nhưng đảo có nhiều hoa lan hơn toàn bộ lục địa châu Phi và là nơi sinh sống của khoảng 25% tổng số thực vật Châu Phi.
Nhà tự nhiên học nổi tiếng người Pháp, Alfred Lacroix đã viết bài báo Un Voyage au Pays des Béryls, Madagascar về hòn đảo ngọc bị lãng quên này.
Madagascar có địa chất đa dạng sinh học. Khoảng 750–500 triệu năm trước, hòn đảo là một cao nguyên không có đất liền ở trung tâm của siêu lục địa, Gondwanaland. Vào thời điểm này, các loài bò sát khổng lồ đi lang thang trên trái đất, trong khi các loài thực vật có hoa và chim chóc lần đầu tiên xuất hiện.
Gondwanaland sau đó đã tan rã, để lại Madagascar ở Ấn Độ Dương với nhiều loài sinh vật cổ đại này.
Chúng tiếp tục được thụ phấn bởi các loài thực vật và động vật đã bay, trôi, thổi vào hòn đảo, hoặc con người đã bơi, chèo thuyền đến hòn đảo tạo ra một hệ sinh thái sinh vật học tráng lệ không giống bất kỳ nơi nào trên hành tinh.
Đảo Madagascar có sự độc đáo ở nhiều khía cạnh. Tuy chỉ nằm cách bờ biển châu Phi 400 km, nhưng đảo đã không có người ở cho đến khoảng 2000 năm trước.
Những người đầu tiên sinh sống trên đảo lại không phải là người Châu Phi. Họ là các thủy thủ mạo hiểm từ Quần đảo Malayo-Indonesia, cách khoảng 6400 km về phía Đông.
Ngày nay, dân số của hòn đảo này gồm người: Mã Lai, Châu Phi, Ả Rập, Pháp, Trung Quốc và Ấn Độ.
Bản đồ của Gondwanaland đã giải thích nguồn gốc tạo nên sự đa dạng đá quý ngoạn mục của Madagascar.
Trước khi khối đất này tan rã, các vùng đất láng giềng gần nhất của Madagascar là Đông Phi, Nam Ấn Độ và Sri Lanka.
Khu vực này được gọi là Vành đai Orogenic Mozambique (Liên Phi), là nơi có một số mỏ corundum phong phú nhất thế giới.
Các quốc gia này hiện là những nhà sản xuất ruby và sapphire hàng đầu thế giới. Madagascar nằm giữa niết bàn đá quý.
Lịch sử khai thác đá quý ở Madagascar
Madagascar từ lâu đã nổi tiếng là nguồn cung cấp đá quý. Năm 1547, thuyền trưởng Jean Fonteneau đến thăm hòn đảo và đề cập đến nguồn đá quý này.
Nhưng chỉ sau năm 1891, khi MA Grandidier trao cho Muséum d’Histoire Naturelle ở Paris một số mẫu Rubellite, Sapphire và Zircon, thì tiềm năng đá quý nơi đây mới được công nhận.
Năm 1922, Lacroix đã cung cấp tài liệu ban đầu chi tiết nhất về các khoáng chất của hòn đảo. Tài liệu có đề cập đến corundum, nhưng không có đá quý Ruby và Sapphire. Trong thế kỷ 20, một số bài viết về Mevatanana, Ambositra và Betafo với chủ yếu là Blue Sapphire, nhưng cũng không có Ruby.
Lacroix đã đến thăm phía tây nam Ambositra, dưới lòng sông nhỏ, nơi những viên sỏi corundum được tìm thấy. Các mảnh đá không màu trong suốt, nặng lên đến 500 gram đã được báo cáo.
Các mỏ giàu Ruby và Sapphire được cho là nằm ở phía Bắc trên khối núi lửa Ankaratra, nơi thu được corundum có nguồn gốc bazan.
Vào năm 1990, Pierre Stéphane Salerno đã mô tả viên Sapphire được tìm thấy ở phía Tây Nam Betroka, tại Iankaroka. Ông gọi chúng là Sapphire đa sắc với dải màu: màu xanh lam, xanh lục, nâu cam và đỏ (bao gồm cả màu hồng).
Những viên đá quý này được cho là xuất hiện dọc theo vùng tiếp xúc giữa granite và migmatite, cùng với iolite, green tourmaline và biotite.
Tất cả đã thay đổi vào năm 1994, khi những viên Blue Sapphire chất lượng tốt được phát hiện ở cực Nam Andranondambo.
Năm 1996, một phát hiện khác về Blue, Green và Yellow Sapphires ở cực bắc tại Ankarana.
Vào năm 1998, những mỏ Sapphire khổng lồ được phát hiện ở ngôi làng nhỏ bé Ilakaka đã gây bất ngờ hoàn toàn.
Madagascar được ước tính có trữ lượng Sapphire lớn nhất thế giới và chất lượng đẹp ngang với bất cứ mỏ nào khác.
Hai mỏ Ruby mới quan trọng ở phía Đông hòn đảo – Vatomandry và Andilamena – đã có tác động đáng kể đến ngành công nghiệp đá quý của thế giới.
Tháng 10/2000, những viên Andilamena Ruby đầu tiên được phát hiện. Nhưng chúng không trong suốt và có vẻ khá tối, cần phải xử lý nhiệt để cải thiện màu sắc và loại bỏ thành phần màu tím.
Tháng 1/2001, Ruby chất lượng tốt hơn được tìm thấy. Trong vòng 6 tuần sau đó, gần 40.000 thợ mỏ đến làm việc tại khu vực Andilamena.
Ruby từ khu vực này xuất hiện dưới dạng tinh thể nặng khoảng 2.5 carat mỗi viên, các cạnh hơi tròn. Những viên Ruby sạch ít tì vết, nước đẹp có màu đỏ đậm khai thác từ mỏ này là rất hiếm. Tuy nhiên, một số viên Hồng ngọc tuyệt vời đã được khai thác với trọng lượng hơn 5 gram.
Vào tháng 7/2015, một phát hiện mỏ Ruby mới ở phía Nam Andilamena, gần Hồ Alaotra. Hàng nghìn thợ mỏ đã nhanh chóng đến mỏ mới trong Công viên Quốc gia Zahamena.
Đột nhiên, Madagascar không chỉ nằm trên bản đồ Ruby và Sapphire, mà là trung tâm của khoáng sản Corundum. Điều đó đã tạo một cơn sốt đá quý không khác gì cơn sốt tìm vàng ở California vào giữa thế kỷ 19.
Ngày nay, Madagascar là nguồn cung cấp vô số đá quý. Theo một nghiên cứu của USAID, có khả năng 90% diện tích đất Madagascar có trữ lượng đá quý.
Hầu hết những viên Ruby và Sapphire quan trọng được tìm thấy đều tập trung về phía đông của hòn đảo. Đá quý khai thác ở các mỏ gần Andrebabe, Andilamena và Didy. Ở phía Nam đảo, có sản lượng đáng chú ý cả Blue và Fancy Color Sapphire.
Thị trấn Sakaraha là trung tâm buôn bán đá quý lớn nhất Madagascar.
Cho đến nay, hầu hết đá quý Malagasy được xuất khẩu ở dạng thô sang châu Á như Chanthaburi, Thái Lan để mài cắt và đánh bóng, sau đó bán trên thị trường thế giới.
Mỏ đá quý Andranondambo Sapphire
Vào đầu những năm 1950, nhà địa chất người Pháp Paul Hibon lần đầu tiên báo cáo về Sapphire tại Andranondambo.
Khoảng năm 1991, một cư dân Trung Quốc ở Antsirabe đã được một số thợ mỏ Malagasy tặng một số viên đá xanh lam. Anh ấy nghĩ chúng có thể có giá trị nên đã gửi chúng cho một người bạn ở Thái Lan và được xác định chính là Sapphire. Điều này đã khởi đầu cho một cơn sốt đá quý trên toàn đảo kéo dài cho đến ngày nay.
Kể từ năm 1993, một lượng lớn Sapphire chất lượng cao từ vùng Andranondambo ở miền nam Madagascar đã gia nhập thị trường đá quý Thế giới.
Những viên Sapphire ở đây có các tính chất đá quý và hóa học tương tự như các mỏ Sri Lanka, Myanmar và Kashmir.
Hầu hết những viên Andranondambo Sapphire được xử lý nhiệt ở Bunglzoli.
Vào tháng 1/2016, một cơn sốt mới về đá Sapphire ở Vohitany phía bắc Tiramena, gần Andranondambo thu hút các thợ mỏ kéo về.
Cho đến nay, khu vực Andranondambo vẫn là chuẩn mực chất lượng của Blue Sapphire ở Madagascar. Những viên đá quý tốt nhất đến từ Tiramene, ngay phía bắc Andranondambo.
Những viên Andranondambo Sapphire đạt chất lượng ngoạn mục giống với những viên đá từ các mỏ nổi tiếng Kashmir, Myanmar và Sri Lanka. Những viên đá quý với kích thước lớn, nặng hơn 20 carat đã được tìm thấy.
Năm 2005, một công ty Úc (SIAM) bắt đầu khai thác mỏ Andranondambo. Nhưng vào thời điểm tháng 8/2010, công ty đã rời đi, chỉ còn lại rải rác các nhóm người dân địa phương khai thác thủ công.
Bắt đầu từ năm 2016, một lượng lớn sapphire đã được khai thác ở khu vực Andranondambo, tại Ankazoabo.
Mỏ đá quý Ilakaka Sapphire
Trước khi phát hiện ra Sapphire vào tháng 10/1998, Ilakaka chỉ là một ngôi làng nhỏ cách Thủ đô Antananarivo về phía Nam 2 ngày lái xe. Khu vực này giáp ranh và trải dọc theo Vườn Quốc gia Isalo.
Ngày nay nó là trung tâm khai thác Sapphire của Madagascar.
Khu vực xung quanh Ilakaka cũng khái thác được nhiều loại đá quý khác như: Chrysoberyl, Spinel, Garnet, Tourmaline và Zircon.
Ảnh: Richard W. Hughes
Khu vực khai thác đá quý tại Ilakaka rất lớn, khoảng 4000 km² gồm Ilakaka, Sakaraha, Manambo, Voavoa, Fotiyola, Andranolava và Murarano.
Hiện tại, hoạt động khai thác lớn nhất đang diễn ra ở phía Nam đường cao tốc Ilakaka – Sakaraha, dọc theo một vành đai kéo dài từ Ilakaka đến Sakaraha. Số lượng lớn Sapphire đa sắc được khai thác: Pink, Blue, Violet, Orange (gồm cả padparadscha), Yellow, Colorless và Fancy Colors khác.
Ilakaka rất nổi tiếng với nguồn cung cấp về Pink Sapphire. Một số viên Blue Sapphire cực đẹp cũng được tìm thấy ở đây. Geuda-type Sapphire từ vùng này được xử lý nhiệt để cho chất lượng tốt hơn.
Padparadscha Sapphire là một loại đá quý đa dạng đặc biệt, có màu sắc thường rất tinh tế là sự pha trộn giữa màu đỏ và màu vàng – một sự giao thoa đới màu giữa Red Ruby và Yellow Sapphire.
Hầu hết các viên đá Ilakaka Sapphire được phân biệt bởi chứa bên trong một số lượng lớn các bao thể zircon tròn nhỏ, xuất hiện đơn lẻ hoặc thành từng cụm. Hầu hết các viên đá có xu hướng nhỏ hơn 1 carat sau khi mài cắt giác và đánh bóng.
Đôi khi vẫn có những viên đá quý lớn hơn được tìm thấy. Những viên Sapphire đã mài cắt giác và đánh bóng trên 5 carat là rất hiếm.
Cho đến nay, viên sapphire mài cắt giác lớn nhất từ khu vực này được thấy là 60 carat.
Mỏ đá quý Andrebabe Sapphire
Cách Andilamena một ngày đi bộ về phía Nam là một khu rừng nhỏ ở Andrebabe, nơi những viên Sapphire chất lượng cao được tìm thấy.
Mỏ đá quý Andilamena Ruby
Thị trấn nhỏ Andilamena nằm cách thủ đô khoảng một ngày lái xe về phía Bắc. Ruby và Sapphire từ khu vực này đã được biết đến trong hơn một thập kỷ.
Từ những năm 1990, Ruby và Sapphire từ khu vực này đã được biết đến. Nhưng phải đến khoảng năm 2004, nó mới được khai thác rộng rãi.
Vào tháng 7/2015, một phát hiện mỏ Ruby mới ở phía nam Andilamena, gần Hồ Alaotra. Những viên đá quý sạch, ít tì vết, nước đẹp, nặng hơn 10 carat đã được lan truyền từ các nhà buôn đá quý ở Malagasy và Sri Lanka.
Vài nghìn thợ mỏ đã nhanh chóng đến mỏ mới trong Công viên Quốc gia Zahamena.
Ảnh của Vincent Pardieu / GIA.
Vào tháng 8/2015, chính phủ Malagasy đã cử binh sĩ đến đóng cửa địa điểm khai thác. Nhưng vì khu vực này rất xa, họ không thể duy trì sự hiện diện của mình lâu hơn một tháng. Ngay sau khi những người lính rút đi, những người thợ mỏ đã trở lại với số lượng lớn.
Trữ lượng Ruby mới này nằm ở khoảng giữa khu mỏ Ruby cũ trong rừng rậm phía đông Andilamena phát hiện năm 2000 và mỏ Didy phát hiện năm 2012.
Ngôi làng Moramanga khai thác mỏ chính với những túp lều nhỏ bé nằm sâu trong rừng rậm của Zahamena National Park.
Khoảng 15.000 người thợ mỏ khai thác Ruby và Sapphire từ sườn đồi, đáy sông đến đỉnh núi. Thậm chí cả trên những con đường đầy bùn lầy lội của thị trấn.
Quang cảnh ngoạn mục không khác gì cơn sốt tìm vàng của nước Mỹ.
Những viên Zahamena Ruby có tương đồng rõ ràng với những viên Andilamena Ruby. Do đó, nhiều khả năng những mỏ này có cùng mạch.
Một mỏ ruby và sapphire khổng lồ có thể nằm ẩn trong rừng rậm ở đông bắc Madagascar.
Chất lượng Ruby ở mỏ mới khai thác này rất quý giá, kích thước đá lớn hơn các mỏ trước. Nhiều viên đá Ruby có màu “đỏ máu” sống động, thuộc loại màu “Royal Red” của Lotus Gemology.
Hầu hết các viên đá quý đều thuộc loại màu “Royal Red” của Lotus Gemology. Ảnh: Wimon Manorotkul / Lotus Gemology; Ruby do Zahran International cung cấp.
Ruby của Daniel Sherf / Shoham.
Trung tâm giao dịch đá quý địa phương ở Andrebakely chủ yếu là người Malagasy mua bán. Thương nhân nước ngoài (thường từ Sri Lanka) mua từ các thợ mỏ và doanh nhân địa phương tại Tanambe và Andilamena.
Mỏ đá quý Didy Ruby & Sapphire
Cơn sốt đá quý năm 2012
Vào tháng 4/2012, một cơn sốt đá quý xảy ra ở làng Didy trong rừng rậm, cách thủ đô khoảng 150 km về phía Đông Bắc.
Cơn sốt bắt đầu khi một số gói đá Blue Sapphire chất lượng tốt được bán bởi những người khai thác vàng ở Moramanga, Ambatondrazaka. Sau đó chúng được bán ở thủ đô Antananarivo bởi những người khai thác vàng và gỗ.
Ngay lập tức, hàng nghìn thợ mỏ người Malagasy và hàng trăm người mua đổ xô đến khu vực này. Trong vòng vài tuần, Ilakaka đã vắng ngắt khi cả thợ mỏ và nhà giao dịch đổ xô về phía Bắc đến mỏ mới.
Mỏ Didy trở thành “New Ricky Gems” ở đảo quốc Madagascar.
Địa điểm khai thác ước tính có khoảng 5.000 đến 10.000 người sinh sống. Những người thợ mỏ đã làm việc bằng các công cụ cầm tay trong các hố nông. Đá quý được tìm thấy dọc theo suối ở độ sâu thường nhỏ hơn 1 mét, trên sườn đồi.
Cả ruby và blue sapphire đều được tìm thấy. Một số viên đá chất lượng tốt nhất từng được khai thác ở Madagascar.
Hầu hết Blue Sapphire được tìm thấy không có bất kỳ tạp chất màu trắng đục hoặc geuda-type thường thấy ở các mỏ khác.
Những viên Orangy Pink Sapphire và Orangy Red Ruby thường chứa một số vùng màu xanh lam, như ở Winza, Tanzania.
Didy Ruby thường có sắc thái hơi giống như đá từ mỏ Winza, Tanzania. Một viên 5 carat Ruby Didy được nhìn thấy là một viên đá chất lượng đẳng cấp Thế giới, với màu đỏ thẫm đậm.
reminding the rubies from the Winza deposit in Tanzania. Photo © Vincent Pardieu / GIA.
Didy Sapphire cũng ngoạn mục không kém, với màu Royal Blue đậm của những viên đá quý mài cắt giác từ 50 ct trở lên.
Cơn sốt đá quý năm 2021
Tháng 8/2021, một cơn sốt săn tìm sapphire mới diễn ra tại Bemasoandro gần Ambatondrazaka ở Madagascar. Bemasoandro, mỏ khai thác sapphire nổi tiếng hiện nay cách Tanambe (Amparafaravola), thị trấn gần nhất, 8 giờ đi bộ.
Những viên sapphire lớn có trọng lượng hơn 100 carat đã được tìm thấy trong khu vực khai thác. Tính đến thời điểm Tháng 8/2021, 30.000 người đã đổ xô đến khu mỏ này, với hy vọng trở nên giàu có.
Đây là một tin tốt cho thị trường đá quý sẽ được bổ sung thêm những viên Ruby & Sapphire lớn.
Nguồn:
- Rubies from a New Deposit in Zahamena National Park, Madagascar, GIA
- GIA Field Gemology Team Explores Sapphire Mines at Ilakaka, Madagascar
- GIA Field Gemologist Documents Madagascar Ruby Rush
- Sapphires from the Andranondambo Region, Madagascar, GIA
- Ruby and sapphire rush near Didy, Madagascar, GIA
- Madagascar Ruby & Sapphire, Lotus Gemology
- Ruby From Madagascar, Lotus Gemology
- Sorcerers & Sapphires, A Visit to Madagascar, Lotus Gemology
- Sapphire and Ruby Gemstone Mining in Madagascar, Gemselect