Mỏ đá quý Sapphire ở Pailin, Cambodia, giáp biên giới Thái Lan được khai thác hơn 1 thế kỷ qua. Mỏ Pailin quy mô nhỏ lẻ, khai thác thủ công, cung cấp ra thị trường những viên Blue Sapphire (dưới 0,50 ct) có chất lượng rất tốt, màu đẹp.
Vào đầu thế kỷ thứ 20, 90% lượng Sapphire đẹp trên toàn cầu đến từ mỏ Pailin.
Khu vực khai thác mỏ đá quý
Pailin, tiếng Khmer cổ có nghĩa là ‘Blue Sapphire’, với văn hóa dân gian địa phương đặc sắc và ngôi đền nổi tiếng ở Phnom Yat của Pailin.
Những ngọn núi lửa khu vực Pailin có trữ lượng đá quý sapphire trên bề mặt như:
- Phunm Yat: Khu vực khai thác đá sapphires chính
- Phnum O Tang & Phnum Ko Ngoap: Khu vực khai thác đá ruby chính và một ít đá sapphire
- Phunm Trop: Khai thác đá ruby & sapphire trên bề mặt sườn núi
Đá quý cũng được khai thác xung quanh thị trấn Samlaut, phía đông nam của dãy núi, thuộc tỉnh Battambang hiện nay.
Lịch sử khai thác đá quý Sapphire tại Pailin, Cambodia
Sapphire và Ruby được khai thác dọc theo biên giới Thái Lan – Campuchia trong hơn một thế kỷ. Khu tài nguyên khoáng sản này đã được biết đến trong nhiều thế kỷ và được khai thác bởi các thương nhân Myanmar đến sông Mekong vào thế kỷ 19. Người Miến Điện tìm kiếm đá quý gần Chanthaburi thuộc Thái Lan và Pailin thuộc Campuchia vào năm 1880-1896.
Năm 1907, các tỉnh Battambang (trong đó có Pailin và Samlaut), Siem Reap và Sisophon nằm trong Đông Dương thuộc Pháp. Vào thời điểm này, 90% lượng Sapphire đẹp trên toàn cầu đến từ Campuchia.
Ngày nay, một số hoạt động khai thác được cơ giới hóa vẫn đang hoạt động xung quanh Pailin. Những người khai thác thủ công khai thác trên các lớp sỏi ven sông.
Chất lượng đá quý Cambodian Sapphire
Những viên Blue Sapphire khai thác tại Pailin là niềm tự hào của Cambodia. Chúng có màu sắc từ xanh nước biển vừa đến xanh đậm. Đặc biệt những viên kích thước nhỏ (dưới 0,50 ct) có chất lượng rất tốt, màu đẹp.
Những viên đá sapphire khai thác tại Pailin rất giống với những viên sapphire tại Bo I Rem ở Thái Lan. Tuy những viên sapphire Thái Lan sẫm màu hơn. Đây cũng là nhược điểm lớn của hầu hết các loại đá quý ở Pailin.
Sapphire sao đã được tìm thấy ở Pailin nhưng rất hiếm. Ngoài ra còn có các loại đá quý khác như: Garnet và Zircon.
Một đặc điểm thú vị của corundum ở khu vực Pailin là sự vắng mặt những viên sapphire không màu, màu vàng và xanh lục. Những thợ mỏ địa phương chỉ thỉnh thoảng tìm thấy một viên đá sapphire màu vàng; các màu khác chưa được tìm thấy bao giờ.
Những viên sapphire có đới màu thay đổi (Color-change sapphires) được tìm thấy, tương tự như ở Thái Lan. Chúng thường có trong tinh thể có sự trộn lẫn với ruby kém chất lượng. Những viên đá sapphire này đới màu từ ‘light violet’ đến ‘deep-greenish violet’ trong ánh sáng ban ngày; chuyển sang màu ‘purplish pink’ trong ánh sáng đèn, tương tự như đá được khai thác tại Umba (Tanzania).
Nguồn: