Ngày 25/01/1905, tại mỏ Premier ở Pretoria, Nam Phi, một viên kim cương 3,106 carat được phát hiện. Với trọng lượng 1,33 pound, “Cullinan Diamond” là viên kim cương lớn nhất từng được tìm thấy tại mỏ Premier thuộc tỉnh Gauteng, cách thủ đô chính của nước Cộng hoà Nam Phi là Pretoria 40 km.
Câu chuyện được kể rằng, người quản lý mỏ kim cương Premier là Frederick Wells sẩy chân suýt ngã vì vấp phải hòn đá to bằng nắm tay. Hòn đá to đến nỗi ông cho rằng là mảnh thuỷ tinh được chôn như một trò đùa. Sau đó người ta mới phát hiện ra nó không phải là mảnh thuỷ tinh mà là một viên kim cương lớn nhất từng được tìm thấy, nặng đến 3.106,75 carat và viên kim cương được gọi là Cullinan theo tên của chủ tịch công ty, Sir Thomas Cullinan. Có tài liệu cho rằng một người thợ mỏ tên là Thomas Evan Powell đã tìm thấy nó.
Sau khi được phát hiện năm 1905, viên kim cương Cullinan được chính quyền thuộc địa Transvaal mua lại để dâng tặng nhà vua Anh lúc bấy giờ là Edward VII nhân ngày sinh nhật để thể hiện lòng trung thành của chính quyền thuộc địa sau khi họ thất bại trong cuộc chiến Boer. Quốc hội thuộc địa đã bỏ phiếu dâng tặng, nhưng lòng tự trọng buộc vua Anh từ chối món quà. Nhưng nhà chính trị trẻ đang nổi là Winston Churchill, cựu chiến binh của cuộc chiến Boer đã thuyết phục nhà vua nhận viên kim cương này.
Việc vận chuyển viên kim cương rời Nam Phi đến Anh cũng là một câu chuyện đầy kịch tính. Nhà chức trách thuộc địa đã tìm cách nghi binh để đánh lừa những đối tượng có ý định chiếm đoạt viên kim cương trong lúc vận chuyển. Họ để viên kim cương giả trong một chiếc két sắt và mang lên tàu, xung quanh có lính đứng canh cả ngày lẫn đêm. Trong khi đó khối kim cương thật được gửi bằng thư đảm bảo trong một hộp đồng bằng và đến phòng thư cung điện Buckingham một tháng sau đó.
Viên kim cương Cullinan được giao cho nhà tạo tác Joseph Asscher, được xem như là thợ cắt kim cương điêu luyện nhất thời bấy giờ. Ông đã bỏ ra hàng tháng để nghiên cứu mọi góc cạnh để quyết định nhát cắt đầu tiên, vì công nghệ thời bấy giờ còn thô sơ và việc cắt gọt kim cương là một việc đòi hỏi công phu và nguy hiểm, chỉ một sai sót nhỏ sẽ phá huỷ mọi thứ. Cuối cùng ông đã quyết định gài một thanh kiếm và dùng cái vồ để đập, nhưng thanh kiếm đã vỡ vụn. Khi nhát cắt thành công, ông vui sướng đến nỗi ngất đi. Khi tỉnh lại ông mất đến 38 ngày để cắt viên kim cương. Ban đầu nó được cắt ra làm 3 phần lớn rồi sau đó đẽo gọt thành 9 viên và gần 100 viên nhỏ từ những phần vỡ vụn.
Viên kim cương lớn nhất 530 carats được gọi là “Star of Africa I” hoặc “Cullinan I”, nó là viên kim cương không màu tinh khiết lớn nhất trên thế giới. Viên kim cương lớn thứ hai 317 carat là “Star of Africa II” hoặc “Cullinan II”. Cả hai viên kim cương này, cũng như các viên kim cương “Cullinan III” đang được trưng bày tại Tháp London trên những vương miện khác của Anh; Cullinan I được gắn ở British Sovereign’s Royal Scepter, trong khi Cullinan II nằm ở Imperial State Crown. Tất cả những viên đá này đều thuộc quyền sở hữu của Hoàng gia Anh.
Nguồn: History & Wikipedia & The Practical Gemologist