Đá Zircon lấy từ tiếng Ả Rập “Zargun”: “zar” có nghĩa là vàng và “gun” có nghĩa là màu. Là khoáng sản lâu đời nhất trên trái đất, viên đá quý này được tìm thấy ở Úc có niên đại 4,4 tỷ năm tuổi.
Zircon không màu (Colorless zircon) có lửa mạnh và phản chiếu rực rỡ sắc cầu vồng, tương tự như kim cương nên đã gây nhầm lẫn giữa hai viên đá quý này trong nhiều thế kỷ. Cũng vì vậy, ở Việt Nam, loại đá quý này còn được gọi là “Xoàn Xiêm”.
Zircon không màu (Colorless zircon) còn gọi là “Matara”, tên của thành phố tại Sri Lanka gần nơi khai thác được nó.
Natural Zircon đa màu sắc như: màu vàng, xanh lá cây, đỏ, nâu đỏ và xanh lam (yellow, green, red, reddish brown, blue). Màu sắc của loại đá quý này thay đổi bởi quá trình xử lý nhiệt để tạo ra các loại không màu, xanh, và vàng kim. Blue Zircon là phổ biến và có giá trị nhất.
Zircon là đá quý tháng 12.
Vào thời Trung cổ, đá Zircon được cho là tạo ra giấc ngủ ngon, xua đuổi tà ma và mang lại sự giàu có, danh dự và trí tuệ.
Blue zircon được yêu thích đặc biệt trong thời Victoria, khi những viên đá quý đẹp luôn nằm trong bộ sưu tập đồ trang sức tại Anh những năm 1880. Nhà nghiên cứu đá quý George Kunz của hãng đá quý danh tiếng Tiffany là một người hâm mộ loại đá quý này. Ông đã từng đề xuất đặt tên cho loại đá quý này là “starlite” để thể hiện độc chiếu sáng (lửa) của viên Đá quý này.
Loại đá quý này đôi khi chứa uranium, nên có thể tự chiếu xạ và thay đổi tính chất của nó.
Với các nguyên tố vi lượng phóng xạ đánh dấu thời gian, loại đá quý này là một chiếc đồng hồ địa chất cho chúng ta biết về trái đất sơ khai.
- Mineral: Zircon
- Chemistry: ZrSiO4
- Color: Blue, red, yellow, orange, brown, green
- Mohs Hardness: 6 to 7.5 (low to high)
Natural Zircon được khai thác từ các mỏ đá quý ở Úc, Nga, Ý, Na Uy, Sri Lanka, Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan, Campuchia, Việt Nam, Nam Phi, Madagascar, Canada, và Mỹ. Australia dẫn đầu thế giới về khai thác zircon với sản xuất 37% tổng sản lượng của thế giới.
- Tanzania: Large zircon crystals
- Madagascar: Colorful Zircons
- China: Oranges and reds Zircons
- Myanmar: Many colors of glittering Zircons in Mogok
- Cambodia: A leading source of gem-quality Zircon. Much of the material mined here is heat-treated to produce the popular blue color of Zircon.
- Australia: Amazing rich plum-colored Zircon